Kerstmis 2024: tradities, betekenis en viering Kerst in Nederland (2024)

Kerstmis is misschien wel de meest magische tijd van het jaar. Zodra de dagen korter worden, kan het aftellen naar kerst echt beginnen. In Nederland zijn de kerstdagen vooral een tijd van gezellig samenzijn met familie en vrienden. Daarnaast genieten we van heerlijk eten, pakken we gezamenlijk cadeaus uit en ondernemen we leuke activiteiten.

Maar wist je dat Kerstmis veel meer is dan dat? Kerst kent een rijke geschiedenis vol betekenis en bestaat uit tradities die we al eeuwenlang van generatie op generatie doorgeven. Op deze pagina vertellen we je alles over Kerstmis – van de oorsprong van de Kerstman tot de betekenis achter de kerstboom en nog veel meer!

De geschiedenis van Kerstmis

Kerstmis is een van de meest geliefde en gevierde feestdagen ter wereld. Het wordt jaarlijks op 25 december gevierd. Op deze dagen vieren christenen de geboorte van Jezus. Hoewel Kerstmis een christelijke oorsprong heeft, wordt het tegenwoordig door mensen van verschillende religies en culturen gevierd.

De geschiedenis van Kerstmis gaat terug tot de 4e eeuw. Het begon allemaal toen het christendom Theodosius de Grote in 380 het christendom uitriep tot de officiële religie van het Romeinse rijk. In die tijd werd de winterzonnewende, het moment waarop de dagen weer langer werden na de kortste dag van het jaar, al gevierd. Christelijke leiders besloten om deze viering te combineren met de viering van de geboorte van Jezus, waardoor Kerstmis ontstond op 25 december.

Sindsdien is Kerstmis uitgegroeid tot een van de belangrijkste feestdagen ter wereld, waarbij mensen van alle leeftijden, culturen en achtergronden samenkomen om te genieten van de feestelijke sfeer. Het is een tijd van liefde, vrede en saamhorigheid, waarbij mensen zich richten op het geven van geschenken en het delen van vreugde met anderen.

De betekenis van Kerstmis

Voor christenen is Kerstmis de viering van de geboorte van Jezus Christus, de Zoon van God. Volgens de christelijke leer werd Jezus geboren als een mens, om uiteindelijk te sterven voor de zonden van de mensheid en de weg vrij te maken voor verlossing. Het kerstverhaal vertelt hoe Jezus werd geboren in een stal in Bethlehem en daar in een kribbe lag, omringd door zijn ouders Jozef en Maria, herders en de Drie Wijzen. Van de herders krijgen Jozef en Maria te horen dat Jezus de beloofde Messias is. Het verhaal herinnert ons aan de eenvoud van Jezus’ geboorte en aan de vreugde die dit bracht voor de hele wereld.

Naast de religieuze betekenis van Kerstmis, heeft het feest ook een andere betekenis gekregen. Voor veel mensen is Kerstmis een tijd van samenzijn, waarbij families en vrienden bij elkaar komen om te genieten van elkaars gezelschap en van heerlijk eten en drinken. In Nederland is bijvoorbeeld het gourmetten uiterst populair tijdens de feestdagen en hiervoor wordt dan ook de hele familie uitgenodigd. Daarnaast wordt in veel gezinnen met kerst (gevulde) kalkoen, rollade of varkenshaas gegeten. Het uitwisselen van cadeaus is een andere belangrijke traditie tijdens Kerstmis, waarbij mensen elkaar laten zien hoeveel ze om elkaar geven.

Liefdadigheid voor anderen

Kerstmis is ook een tijd van hoop en van liefdadigheid. Veel mensen zien het als een gelegenheid om iets terug te doen voor anderen, zoals het doen van vrijwilligerswerk of het schenken aan goede doelen. Deze daden van vriendelijkheid en vrijgevigheid zijn in lijn met de boodschap van Jezus Christus, die de mensheid leerde om lief te hebben en te dienen.

De betekenis van Kerstmis gaat dus verder dan alleen het vieren van de geboorte van Jezus Christus. Het is een moment waarop we ons richten op wat echt belangrijk is in het leven, namelijk onze relaties met anderen en onze verantwoordelijkheid om te zorgen voor degenen die het minder goed hebben dan wij. Of we nu religieus zijn of niet, Kerstmis biedt ons allemaal de kans om iets goeds te doen voor een ander.

De tradities van Kerstmis

Er zijn veel tradities verbonden aan Kerstmis. We zetten de meest voorkomende hieronder voor je op een rij.

Cadeautjes en de Kerstman

Een van de bekendste tradities van Kerstmis is het geven van cadeautjes. Dit wordt in de meeste gevallen gedaan door de Kerstman. Soms, bijvoorbeeld in Zuid-Duitsland, gebeurt dit door een het Kerstkind. Anderen kiezen ervoor om de cadeautjes alvast onder de kerstboom te leggen.

Een leuk weetje is nog dat de Amerikaanse naam van de Kerstman afkomstig is van onze eigen Sinterklaas. Nederlandse emigranten zorgden in de achttiende eeuw ervoor dat de Sinterklaastraditie ook in de Verenigde Staten bekend werd. De Britse emigranten hadden op hun beurt Father Christmas. Door de loop der jaren kwamen Sinterklaas en Father Christmas bij elkaar en werd het Santa Claus. Toch heeft de Kerstman zijn eigen oorsprong en is hij uitgegroeid tot een belangrijk symbool van Kerstmis over de hele wereld. Later in dit artikel vertellen we je meer over de Kerstman.

Kerstboom en kerstversiering

Een andere traditie die onlosmakelijk verbonden is met Kerstmis is het versieren van een kerstboom. Deze traditie is in de negentiende eeuw overgenomen uit Duitsland en wordt nog steeds in veel huizen in ere gehouden. Het versieren van de kerstboom zorgt niet alleen voor gezelligheid tijdens de kerstdagen, maar is ook een traditie die symbool staat voor hoop en wedergeboorte. Daarbij symboliseren de glimmende ballen ook de dagen die na Kerstmis weer langer worden. Naast de kerstboom worden ook andere kerstversieringen gebruikt, zoals kerstkransen en kerststukjes.

Kerststal

Een andere belangrijke traditie op Kerstmis is de kerststal. Dit is een afbeelding of opstelling van Jezus in de kribbe, omringd door Maria, Jozef en andere personages uit het kerstverhaal. Ook worden er in sommige kerken kerstspelen opgevoerd, waarin het verhaal van Jezus’ geboorte wordt nagespeeld. Hierbij wordt vaak gebruik gemaakt van toneel, zang en muziek om het verhaal tot leven te brengen.

Bezinning tijdens Kerstmis

Kerstmis is een feest van licht en bezinning, waarbij we niet alleen stilstaan bij de geboorte van Jezus Christus, maar ook bij wat we voor elkaar kunnen betekenen. In deze periode is samenzijn belangrijk. Het is een periode waarin tradities gekoesterd worden en nieuwe herinneringen worden gemaakt. Naast het versieren van de kerstboom en het geven van cadeautjes, worden er ook vaak kerstliedjes gezongen en kerstfilms gekeken. In sommige landen wordt op Kerstavond of tijdens het ontbijt ook kerstbrood of kerststol gegeten.

De oorsprong van de Kerstman

Een magische plek, ver weg in het koude noorden, waar de sneeuw altijd glinstert en het donker is bijna de hele dag… Daar woont de Kerstman, op de Noordpool! In een gezellig huis omringd door ijs en sneeuw, heeft hij rendieren en elfjes als zijn vrienden en ze helpen hem met alles wat hij nodig heeft, zoals cadeautjes maken en zijn slee repareren. Op Kerstavond springt de Kerstman in zijn slee en begint hij aan zijn reis rond de wereld, om cadeautjes te bezorgen bij kinderen over de hele wereld.

Het ontstaan van de kerstman

Het ontstaan van de Kerstman gaat terug tot de middeleeuwen, toen de kerstviering een belangrijk onderdeel werd van de christelijke traditie. In veel landen werden cadeautjes uitgedeeld op kerstavond, en er ontstond een figuur die deze cadeautjes bracht, zoals de Italiaanse Babbo Natale, de Franse Père Noël en de Nederlandse Sinterklaas.

De Amerikaanse Kerstman

In de Verenigde Staten ontwikkelde zich in de negentiende eeuw een nieuwe versie van dit figuur, de Kerstman zoals wij die vandaag de dag kennen. Deze Kerstman werd populair gemaakt door auteurs als Clement Clarke Moore en Thomas Nast, die hem afbeelden als een vriendelijke, mollige man met een witte baard, een rood pak en een slee getrokken door rendieren.

De Kerstman in Nederland

In Nederland is de traditie van de Kerstman niet zo oud als die van Sinterklaas. Toch deed de Kerstman hier al in de jaren 50 van de vorige eeuw zijn intrede. Hij werd vooral populair door de invloed van Amerikaanse films, televisieseries en muziek. Inmiddels is de Kerstman ook in Nederland een bekend figuur die onlosmakelijk verbonden is met de kerstviering.

De indeling van Kerstmis

Kerstmis is een belangrijke christelijke feestdag die wereldwijd wordt gevierd. Het bestaat uit verschillende onderdelen, namelijk Advent, Kerstavond, Eerste Kerstdag en Tweede Kerstdag.

Advent

Advent is de periode van vier weken voor Kerstmis, die in het christendom wordt gezien als de tijd van voorbereiding op de geboorte van Jezus Christus. In Nederland wordt advent steeds meer gevierd met het aansteken van kaarsen in een adventskrans, het zingen van adventsliederen en het openen van adventskalenders.

Kerstavond

Kerstavond valt op 24 december en is de avond voor eerste kerstdag. In Nederland wordt Kerstavond vaak gevierd met een kerstdiner, kerstborrel of kerstviering in de kerk. Ook is het traditie om op Kerstavond alvast cadeaus uit te pakken.

Eerste Kerstdag

Eerste kerstdag is de eigenlijke kerstdag en valt op 25 december. Het is een nationale feestdag waarop de meeste mensen vrij zijn. Eerste kerstdag wordt vaak gevierd met familie en vrienden, waarbij een uitgebreid kerstdiner centraal staat.

Tweede Kerstdag

Tweede kerstdag valt op 26 december en is ook een nationale feestdag in Nederland. Het wordt gezien als een verlengstuk van Eerste Kerstdag en wordt vaak gebruikt om familie en vrienden te bezoeken of om samen leuke activiteiten te ondernemen, zoals een kerstmarkt bezoeken of om een winterwandeling te maken.

Traditionele versiering tijdens Kerstmis

Traditioneel wordt Kerstmis gevierd met het versieren van huizen en kerstbomen, het uitwisselen van cadeaus, het genieten van heerlijk eten en het bijwonen van kerstmissen en andere religieuze diensten. Veel steden en dorpen organiseren speciale kerstevenementen, zoals kerstmarkten en concerten, om mensen in de feeststemming te brengen.

Hoewel de manier waarop we Kerstmis vieren door de jaren heen is veranderd, blijft de betekenis ervan hetzelfde. Kerstmis is een tijd om ons te herinneren aan de geboorte van Jezus Christus en de boodschap van liefde en vrede die hij bracht. Het is een tijd om ons te concentreren op de belangrijke dingen in het leven, zoals onze dierbaren en de mensen om ons heen.